Süýjüleriň taryhy

Süýji, şeker suwda ýa-da süýtde eräp, şerap emele getirýär. Süýjüligiň soňky gurluşy dürli derejelere we şeker konsentrasiýalaryna baglydyr. Yssy temperatura gaty süýji, orta ýylylyk ýumşak süýji, salkyn temperatura bolsa çeýniji edýär. Iňlis dilinde "süýji" sözi XIII asyryň ahyryndan bäri ulanylýar we "şekerden ýasalan" manysyny berýän arap gandi dilinden gelip çykýar .Honey taryhda iň gowy görülýän süýji tagamdyr we hatda Injilde-de agzalýar. Gadymy müsürliler, araplar we hytaýlylar süýjüleriň irki görnüşi bolan balda miweleri we hozlary bişirýärler. Iň gadymy süýjüleriň biri, arpa dänesi bilen ýasalan arpa şekeridir. Maýalylar we aztekler ikisi hem kakao noýbasyna ýokary baha berdiler we ilkinji bolup şokolad içdiler. 1519-njy ýylda Meksikadaky ispan gözlegçileri kakao agajyny tapdylar we Europeewropa getirdiler. Angliýada we Amerikada adamlar XVII asyrda gaýnadylan şeker süýjülerini iýdiler. Kard süýjüleri, esasanam narpyz we limon damjalary ýaly süýjüler XIX asyrda meşhur bolup başlady. Ilkinji şokolad süýji barlary 1847-nji ýylda Jozef Fry tarapyndan bittersweet şokolad ulanyp ýasaldy. . Süýt şokolady ilkinji gezek 1875-nji ýylda Genri Nestle we Daniel Piter tarapyndan tanyşdyryldy.

Süýjüleriň taryhy we gelip çykyşy

Süýjüleriň gelip çykyşyny miweleri we hozlary bal bilen birleşdirýän gadymy müsürlilerden gözbaş alyp bolar. Şol bir wagtyň özünde grekler süýji miweleri we güller ýasamak üçin bal ulandylar. Ilkinji döwrebap süýjüler XVI asyrda ýasaldy we XIX asyryň başynda süýji önümçilik çalt ösdi.

Süýji hakda maglumatlar

Häzirki wagtda bilşimiz ýaly süýjüler XIX asyrdan bäri dowam edip gelýär. Süýji öndürmek soňky ýüz ýylda çalt ösdi. Häzirki wagtda adamlar şokolad üçin ýylda 7 milliard dollardan gowrak pul sarp edýärler. “Halloween” iň köp süýji satuwy bolan baýramçylyk, bu dynç alyşda süýjülere 2 milliard dollar sarp edilýär.

Dürli kandidatlaryň meşhurlygy

XIX asyryň ahyrynda we 20-nji asyryň başynda beýleki süýji öndürijiler öz süýji barlaryny döretmek üçin beýleki maddalara garyşyp başladylar.

Süýji bar, Birinji jahan urşy döwründe ABŞ goşuny birnäçe amerikan şokolad öndürijisine 20-40 funtlyk şokolad öndürmegi tabşyranda, soňra goşun kwartal bazalaryna iberilip, ownuk böleklere bölünip, ýaýradyldy. Amerikan esgerleri Europeewropada ýerleşdiler. Önümler ownuk bölekler öndürip başlady we uruş gutarandan soň, esgerler öýlerine gaýdyp gelende, süýji barynyň geljegi kepillendirildi we täze pudak dünýä indi. Birinji jahan urşundan soňky döwürde ABŞ-da 40.000-e çenli dürli süýji bar peýda boldy we köpüsi şu güne çenli satylýar.

Şokolad Amerikada iň halaýan süýji. Recentaňy-ýakynda geçirilen gözlegde ABŞ-ly ulularyň 52 göteriminiň şokolad iň gowy görýändigi anyklandy. 18 ýaşdan uly amerikalylar her ýyl öndürilýän süýjüleriň 65 göterimini iýýärler we Halloween süýji söwdasy bilen iň köp baýramçylykdyr.

Aslynda “Peri gül” diýlip atlandyrylýan pagta süýji 1897-nji ýylda William Morrison we Jon tarapyndan oýlanyp tapyldy. C. Wharton, ABŞ-nyň Neşwil şäherinden süýji öndürijiler. Ilkinji pagta süýji maşynyny oýlap tapdylar.
Lolly Pop 1908-nji ýylda Jorj Smit tarapyndan oýlanyp tapyldy we oňa atynyň adyny dakdy.

Twigriminji ýyllarda süýjüleriň dürli görnüşleri girizildi…